Arka Noego
Arka Noego według biblijnych opisów jest pływającą drewnianą konstrukcją, która zbudowana miała być na polecenie samego Stwórcy przez wybranego przez niego Noego, tak aby mógł on ocalić siebie oraz własną rodzinę, a przede wszystkim przedstawicieli wszystkich zwierzęcych gatunków przed zapowiedzianym przez Boga potopem. Do najbardziej znanych opisów Arki zaliczyć będziemy mogli te, które znajdują się w księdze rodzaju w starym testamencie. Opowieść w niej zawierającą się była i nadal jest temat do długich i obszernych opracowań w różnych religiach wywodzących się od starotestamentowych abrahamowych wierzeń, których treścią będą zarówno teoretyczne kwestie związane z samym Noe i jego arką oraz interpretacje alegoryczne całego biblijnego opisu. W wieku dziewiętnastym w związku z rozwojem takich dziedzin naukowych jak geologia oraz biogeografia badacze historii zaczęli wątpić w dosłowność biblijnego tekstu – kościół jednak je ripostuje zwracając przede wszystkim uwagę na samo przesłanie i cel tejże opowieści.
Tradycja Chrześcijańska
Już we wczesnym okresie chrześcijaństwa tworzone były alegoryczne interpretacje opowieści dotyczącej Arki oraz Noego. Arka miotana przez fale będzie symbolem walczącego kościoła, jako jedyny środek ocalenia i swojego rodzaju dogmat pokazujący, że poza samym kościołem nie ma zbawienia. W pierwszym swoim liście święty Piotr porównuje wybawienie pasażerów arki przed wodami potopu do zbawienia chrześcijan poprzez chrzest. Nawiązanie do arki wciąż zawarte będzie między innymi w anglikańskich obrządkach chrzcielnych, gdzie prosić będzie się boga by włączył do kościoła nowe dzieci w swym wielkim miłosierdziu, który także wybawiło Noego. Według świętych wczesnego kościoła chrześcijańskiego, między innymi świętego Hipolita arka miała symbolizować Chrystusa, który był już spodziewany. Uważał on że składa się z trzech kolejnych poziomów, gdzie najniższy przeznaczony był dla zwierząt dzikich, środkowy dla ptaków i zwierząt udomowionych oraz najwyższego, w którym znajdowali się ludzi, a samce oddzielone były od samic, aby zapobiec kopulacji w trakcie przebywania zwierząt na statku. Inne jego wnioski dotyczące arki są już jednak trochę wątpliwe, twierdził on bowiem, że arka uczyniła znak krzyża podczas całej swojej podróży oraz, że w jednej z jej ścian spoczywały kości Adama. Inni uważali między innymi, że arka posiadała kształt ściętej piramidy o prostokątnych podstawach oraz zakończonym spiczaście dachu, co zwiększało maksymalnie jej objętość, tak aby mogły zmieścić się tam wszystkie gatunki zwierząt.
Opowieść biblijna
Opowieść dotycząca Arki Noego znajdująca się w rozdziałach księgi rodzaju od szóstego do dziewiątego zaczynała będzie się od obserwacji zła na świecie przez stwórcę i podjęcie przez niego decyzji, aby na ziemię zesłać potop oraz zniszczyć wszelakie życie. Jednakże Bóg jako że jest miłosiernym starał się znaleźć chociaż jednego prawego człowieka, którym okazał się Noe. Wyróżniał się on nieskazitelnością wśród ludzi żyjących w jego czasach. Bóg decyduje, że to właśnie poprzez osobę Noego uchowa rodzaju ludzki przy istnieniu i jednocześnie wszystkie ze zwierząt, które są organizmami niewinnymi. Noe podejmuje się budowy arki według boskiego planu i boskiego projektu, w czasie trwania prac, nieraz może on korzystać z pomocy Stwórcy, który także finalizuje całą budowę arki z powodu naglącego czasu. Noe wraz z całą swoją rodziną i zwierzętami przenosi się do arki. W czasie tym zaczyna się obfity deszcz, pokrywający całą ziemię nieprzebraną wodą. Pada on przez następne czterdzieści dni i nocy, nie pozostawiając żadnych żywych ludzi ani stworzeń, oprócz tych znajdujących się na arce. Po prawie pół roku unoszenia się na wodach arka osiada na górach Ararat. Poziom wody obniża się dalej i po kolejnych kilkudziesięciu dniach ukazują się kolejne partie ziemi oprócz samych górskich szczytów. Bóg zauważając ogrom swojego czynu składa Noemu obietnicę, że już nigdy więcej nie będzie złorzeczył ziemi ze względu na ludzi, bo usposobienie człowieka zawsze było i nadal będzie złe. Na znak przymierza pozostawia natomiast tęczę, która ukazuje się od tego czasu na niebie zawsze kiedy po burzy przychodzi słońce.
Inne tradycje
O arce, potopie i zniweczeniu całej ludzkości wspomina o wiele, wiele więcej innych wyznań oraz religii. Między innymi Kurdowie, którzy żyją w okolicach Mosulu wyznawać będą charakterystyczną wiarę, która łączy w sobie elementy islamu i wielu innych religii. Według nich potop nie miał miejsca raz lecz dwukrotnie. Po raz pierwszy przeżyć miał go jeden człowiek, którego arka spoczęła właśnie w okolicach Mosulu. Nieco później miejsce miał drugi potop, który dotknął jedynie jednego z narodów, w czasie tym ocalał Noe, a statek jego został uszkodzony poprzez skałę, która pływała w okolicach pobliskich góry. Innymi religiami wspominającymi o arce będą między innymi te charakterystyczne dla Mandaistów. Odnosić będą się oni do Noego jako swojego rodzaju proroka, chociaż odrzuca jednocześnie Abrahama i Jezusa twierdząc, że byli oni prorokami fałszywymi. Według wersji podanych w ich pismach Arka zbudowana byłą z drewna z drzewa sandałowego pochodzącego z góry Hor i przybierała kształt sześcianu, a miejsce jej ostatecznego zatrzymania się to Egipt.
Tradycja islamska
Według muzułmanów potop zesłany został przez Allacha w odpowiedzi na modlitwy Noego, który prosił o całkowite unicestwienie całego złego pokolenia. Noe był prawym i kontynuował na rzecz pana pracę kaznodziejską, która zaowocowała nawróceniem kilkudziesięciu osób – oni także zostali zabrani do arki, gdzie łącznie znajdować miało się siedemdziesiąt osiem ludzi. Według islamu arka miała wymiary trzystu, na pięćdziesiąt na trzydzieści łokci, oprócz tego uważa się także że poziom najniższy przeznaczony był dla zwierząt, drugi dla ludzi, a najwyższy dla ptaków. Jako, że muzułmanie czerpią bardzo dużo z starego testamentu – ich religia jest bowiem wywodzącą się z wyznań żydowskich i chrześcijan znaleźć będziemy mogli tam także wiele, wiele innych znanych nam faktów religijnych.
Późniejsze tradycje
Arka i sam potop będzie występowała bardzo w wielu religiach oraz dawnych przekazach historycznych co musi świadczyć, że kataklizm na tak ogromną skalę musiał mieć miejsce, przynajmniej na wybranych partiach całej ziemi. O potopie czytać będziemy mogli w tradycji rabinicznej, chrześcijańskiej islamskiej, czy także dawnych tradycjach, między innymi egipskich i cywilizacjach bliskiego wschodu. Wszystkie z nich będą inaczej opisywały całe zdarzenie pojawienia się wielkiej wody przysłaniającej cały świat, różne podawane są także powody całego tego zdarzenia, wszystko jednak posiada te same podstawy, Bóg, czy też bóstwa karzą ludzi za złe i grzeszne zachowanie.
Zasięg potopu
Niektórzy z naukowców i teoretyków zajmujący się analizą opowieści o potopie uważają, że miał on jedynie zasięg lokalny i twierdzą, że jeden z hebrajskich terminów całej ziemi nie musiał wcale odnosić się do całej powierzchni globu, ale oznaczać określony z obszarów, co byłoby o wiele bardziej wiarygodnym. Zmniejszałoby to jednocześnie trudności w pogodzeniu opowieści z wiedzą przyrodniczą i rozwiązaniu kilku innych spraw, między innymi jak kangury i inne zwierzęta umiały dostać się na arkę. Teza taka nie cieszy się jednak popularnością wśród niektórych sceptyków.