Portal społeczności chrześcijańskiej

Bierzmowanie jest jednym z siedmiu sakramentów świętych, który występuje przede wszystkim w kościele katolickim, prawosławnym oraz w kościele anglikańskim. Jego istotą jest przekazania ducha świętego osobie, która go przyjmuje oraz jednoczesne umocnienie wiary. Oprócz tego osoba bierzmowana w oczach kościołach staje się dojrzałym i pełnowymiarowym członkiem wspólnoty z wszystkimi tego przywilejami, prawami, ale przede wszystkim obowiązkami. Poprzez bierzmowanie także katolik włączony zostaje do misji ewangelizacyjnej oraz szerzenia wiary w Jezusa Chrystusa. Co do samej etymologii wyrazu to wzięło się ono z języka staropolskiego od Bierzma, czyli belki podtrzymującej drewniany pułap domu, albo dachu. Bierzmowanie będzie więc miało na celu utrzymanie oraz wzmocnienie wiary osoby, która je przyjmuje. W innych kościołach bierzmowanie ma, czy też może mieć miejsce, jednak nie jest traktowane jako sakrament, a jako bardziej symbol przystąpienia w pełni do wspólnoty kościelnej oraz zesłania łask ducha świętego na daną osobę.

Bierzmowanie w Katolicyzmie

W kościele katolickim obrządku rzymskiego bierzmowanie będzie spełniało rolę świadomego i dojrzałego wyznania wiary, co dokonywane jest w wieku dorosłym, czy też do takowego zbliżonym i wiązać będzie się jednocześnie z odnowieniem przyrzeczeń składanych podczas chrztu przez naszych rodziców. Pod tym właśnie względem bierzmowanie odpowiadać będzie protestanckiej konfirmacji, czy też praktykowanej przez środowiska żydowskie bar micwie i jest znakiem przejścia w okres religijnej dojrzałości. Inne nazwy sakramentu bierzmowania to między innymi sakrament umocnienia w wierze, dopełnienia, czy też właśnie dojrzałości chrześcijańskiej. Udzielanie tegoż sakramentu w kościele katolickim zarezerwowane będzie bezpośrednio dla biskupów i to oni są zwyczajnymi szafarzami sakramentu bierzmowania. Nadzwyczajnym szafarzem może być każdy kapłan kościoła katolickiego, który otrzymał specjalne upoważnienie od biskupa. W razie zagrożenia życia, czy też niechybnej śmierci sakrament ten udzielony może być przez każdego z księży bez specjalnej zgodny biskupa co dokładniej określa kanon kodeksu prawa kanonicznego. Ważnymi elementami tegoż sakramentu będzie krzyżmo święte, namaszczenie krzyżem oraz wypowiadana w tym momencie formuła: Przyjmij znamię ducha świętego.

W przypadku kościoła katolickiego bierzmowanie będzie spełniała kilka podstawowych ról oraz wiązało będzie się z nim kilka obowiązków. Przede wszystkim jest wyznaniem wiary, świadomym i dokonywanym w wieku dorosłym (czy też zbliżonym). W okresie tym osoba także odnawia jakoby swój chrzest poprzez ponowne wypowiedzenie przyrzeczeń chrzcielnych. Pod tym względem bierzmowanie odpowiadało będzie charakterystycznej dla protestantów konfirmacji oraz bar micwie u Żydów – jest znakiem przejścia do dojrzałości religijnej. Bardzo często sakrament ten określany jest mianem sakramentu umocnienia w wierze, albo dopełnienia. W Polsce do bierzmowania obecnie przystępuje młodzież gimnazjalna w wieku trzynastu lat (ostatnia klasa gimnazjum). Przez rok, czy też niepełny trwają przygotowania formacyjne do przyjęcia tego właśnie sakramentu, obecność na nich jest jedną z podstaw do jego udzielenia. W katolicyzmie jego udzielanie zarezerwowane zostało dla biskupów i to oni występują tutaj w roli szafarzy bierzmowania. Nadzwyczajnym szafarzem natomiast może być każdy inny kapłan, który otrzymał specjalnie upoważnienie od biskupa. W razie zagrożenia życia natomiast bierzmowanie otrzymać można bez wcześniejszej zgody wyższych organów, szczerą chęć musi wyrazić jednak sam bierzmowany. W czasie normalnego bierzmowania każda osoba posiada wraz z sobą świadka, która jest odpowiedzialny za pilnowanie dotrzymywania obietnic przez bierzmowanego i jest także towarzyszem w umacnianiu wiary. W czasie samego udzielania sakramentu trzyma on prawą dłoń na prawym ramieniu osoby bierzmowanej.

Bierzmowanie w Prawosławiu

Wierni kościoła prawosławnego otrzymywać będą bierzmowanie bezpośrednio z sakramentem chrztu oraz pierwszą komunię świętą w wieku niemowlęcym, czy też jako małe dzieci. Sakrament ten stosowany jest także jako jedna z form przyjęcia neofitów, którzy zmieniają wyznania z katolicyzmu, tradycja ta ma miejsce jednak tylko wśród niektórych wspólnot, między innymi greckich w słowiańskich cerkwiach, gdzie dodatkowo miejsce ma spowiedź, wyznanie wiary oraz eucharystia. Sakrament dokonuje się z rąk kapłana, ale krzyżmo święto musi być wcześniej poświęconym przez samego biskupa. Kapłan nie namaszcza tylko czoła, jak ma to miejsce w przypadku katolicyzmu, ale oprócz tego także dłonie, pierś oraz stopy osoby bierzmowanej, wypowiadając przy tym formułę: pieczęć daru ducha świętego. Sakrament posiadać będzie ten sam wymiar jak w kościele katolickim, różnica występuje więc tylko i wyłącznie w samej formule oraz formie, są to jednak różnice bezpośrednio wiążące się z danym obrządkiem i tradycją danego wyznania. Główna różnica to między innymi fakt, że bierzmowanie udzielane jest bezpośrednio razem z chrztem, nie jest to więc świadoma decyzja osoby przyjmującej ten sakrament (jednocześnie z komunią także). Jak już jednak wcześniej wspomniano wszystko to wiązać będzie się bezpośrednio z danym obrządkiem oraz tradycją. Dla katolików takowy sposób i forma przyjmowania sakramentu bierzmowania może wydawać się dziwną, natomiast dla prawosławnych nasz sposób jego udzielania może być nienaturalnym, co jest w pełni zrozumiałym i oczywistym.

Chrześcijanie w obrządku prawosławnym otrzymywali będą bierzmowanie w momencie przyjmowania chrztu oraz pierwszej komunii jako małe dzieci. Sakrament ten także stosowany jest jako formę przyjęcia neofitów, który zmieniają wyznanie z rzymskokatolickiego, ma to miejsce jednak tylko w niektórych wspólnotach. Sakrament dokonywany jest przez kapłana, ale krzyżmo musi być wcześniej poświęcone przez samego biskupa. W czasie bierzmowania namaszczane jest czoło, dłonie, pierś oraz stopy osoby bierzmowanej przy jednoczesnej sentencji wypowiadanej przez kapłana: „pieczęć daru Ducha świętego”.

Bierzmowanie w Protestantyzmie

W przypadku kościoła katolickiego mamy do czynienia z sakramentem bierzmowania, w kościołach protestanckich jego odpowiednikiem będzie natomiast konfirmacja. Nie jest ona traktowana jako sakrament, ale jako forma świadomego oraz jednocześnie publicznego wyznania wiary, które ma na celu potwierdzenie przymierza zawartego z Bogiem w momencie chrztu. W kościele ewangelickim do konfirmacji przystępują młodzi ludzie w wieku czternastu lat, wcześniej odbywając przygotowanie w okresie siedmioletniej nauki. Obrzęd odbywa się w czasie nabożeństwa i przy obecności całego zboru (wspólnoty lokalnej). Uczestniczy konfirmacji potwierdzają przymierze chrztu, wyznają swoją wiarę, a następnie przysięgają wierność zarówno Bogu jak i kościołowi ewangelickiemu. Następnym elementem jest nałożenie przez kapłana rąk na każdego, który poddaję się temu obrzędowi i modlitwa o zstąpienie Ducha świętego. W innych odłamach albo nie ma miejsca żadna z form bierzmowania albo nie jest na tyle rozpowszechniona i popularna. Pamiętać należy jednocześnie, że stawianie znaku równości pomiędzy protestancką konfirmacją, a katolickim bierzmowaniem jest błędem, są to tak naprawdę bowiem dwie różne formy okazania swej wiary, chociaż obie mają na celu wyróżnienie danych osób jako pełnoprawnych członków kościoła. Konfirmacja protestancka to jednak tradycja kościelna, bierzmowanie katolickie jest natomiast pełnoprawnym i uświęconym przez Boga sakramentem.