Pieśń Salomona
Pieśń Salomona jest jedną z ksiąg dydaktycznych znajdująca się w starym testamencie. Posiadać będzie ona miłosny charakter, który jednak przez interpretatorów biblijnych będzie odbierany w sposób alegoryczny. Czytając tenże tekst wydaje nam się, że posiadamy przed sobą bardzo dogłębny i zmysłowy erotyk przedstawiający esencję fizycznej oraz duchowej miłości pomiędzy kobietą, a mężczyzną. W ujęciu alegorycznym oraz jak podaje sam kościół jest to metaforyczne przedstawienie idealnej miłości, którą Bóg darzy swój kościół. Jeśli chodzi o samego autora księgi to informacje będą nie do końca potwierdzone, jednak najczęściej przypisuje się ją salomonowi, o czym świadczyć może już sam tytuł. W treści księgi kilkukrotnie pojawia się właśnie imię Salomona, jest to jednak raczej zabieg literacki, który zresztą wśród ksiąg biblijnych jest dosyć popularnym. Niezależnie jak odczytywać będziemy Pieśń nad Pieśniami i komu przypisywać jej autorstwo z pewnością jest to jedna z bardziej niezwykłych ksiąg w starym testamencie, gdyż tak naprawdę nie znajdziemy w niej ani jednej wzmianki o Bogu, religii, czy też narodzie wybranym.
Powstanie Pieśni
Czas powstania Pieśni nad Pieśniami datowany jest przeważnie na okres pomiędzy szóstym a trzecim wiekiem przed naszą erą, natomiast jego ostateczna redakcja miała miejsce kilkaset lat później. Świadczyć będą o tym przede wszystkim argumenty czysto filologiczne. Język samej pieśni zawiera w sobie liczne arameizmy, jak też pojedyncze naleciałości greckie oraz perskie. Prawdopodobnym może być, że powstawała ona na początku czwartego wieku przed naszą erą jako zbiór swojego rodzaju pieśni weselnych na cześć młodych, albo także jako utwór metaforyczny, który na takowych pieśniach miał się wzorować. Erotyzm pieśni zakorzeniony będzie tutaj przede wszystkim w folklorze charakterystycznym dla żydowskiej społeczności.
Treść Pieśni
Księga Salomona składa się z sześciu oddzielnych pieśni, które opisywać będą miłość oblubieńca do oblubienicy, co przedstawione jest w formie dialogu pomiędzy nimi, z dodatkowymi komentarzami chóru. Oblubienica będzie przede wszystkim opowiadała o tym jak czeka na przyjście swojego kochanka. Gdy słyszy pukanie i miłosne słowa uznaje, że szkoda jej ubierać się ponownie w suknię oraz brudzić swoje umyte stopy. Gdy oblubieniec wkłada rękę przez otwór w drzwiach tak aby dotknąć jej ręki ona podchodzi do niego wkładając w gest przywitania całą miłość, którą do niego odczuwa. Umiłowany jednak źle pojmuje jej intencje oraz odchodzi. Oblubienica rozpoczyna jego poszukiwania, słychać jej krzyk w ciemnościach. Straż, którą napotyka po drodze bierze ją za ulicznicę, bije ją oraz odziera z płaszcza i dotkliwe kaleczy. Zrozpaczona prosi kobiety jerozolimskie o to, aby powiedziały jej ukochanemu o tym jak wielkie jest jej uczucie. Oblubieniec w czasie tym zachwyca się natomiast w samotności jej urodą. Na koniec stwierdza, że to właśnie ona jest jego ideałem piękności. Pieść trzecia przedstawiać będzie dzień królewskiego wesela, co sprawia, że dwie z początkowych pieśni postrzegane mogą być jako obraz narzeczeństwa. Oprócz wzajemnych miłosnych zapewnień oraz porównań o dużej zmysłowości ukazany jest rozwój samych bohaterów od wspólnych przyjaźni, poprzez namiętność i małżeńskie rozterki aż do osiągnięcia miłości wręcz idealnej.
Interpretacja Pieśni
Cały tekst utrzymany będzie w charakterze miłosnym, składa się bowiem z kolejnych pieśni traktujących głównie o weselu. Będzie on więc obfitował w teksty, które przede wszystkim wychwalają miłość oraz jej wartość, która jest niepokonaną. Pod tym względem zauważyć będzie można w tekście tym swojego rodzaju hymny chwalące miłość, które mają także swoje odpowiedniki w listach apostolskich napisanych przez świętego Pawła. Bardzo często tekst ten interpretowany jest w charakterze narodu wybranego, doszukując się tutaj fragmentów dotyczących dziejów społeczności żydowskich. Utwór będzie zawierał bowiem fragmenty, których doszukiwać można się analogii do tego właśnie narodu, będą one jednak bardzo mgliste. Wielu teoretyków zauważa w tekście tym także liczne proroctwa oraz jednocześnie powiązania z nowym testamentem. Egzegezy chrześcijańskie będą sugerowały, że Oblubienica widzi Izrael taki, który obecnie nie istnieje, ale który był wtedy jedynie marzeniem, proroctwem i jednocześnie najbliższym temu, o którym będziemy mogli czytać w nowym testamencie. W przypadku takowej interpretacji księga Salomona przestaje być tylko i wyłącznie związaną z starym testamentem lecz staje się jakoby połączeniem pomiędzy dwoma częściami Biblii. Wiele osób zauważa tutaj także bardzo głębokie przesłanie w relacjach na płaszczyźnie Bóg człowiek, gdzie ten pierwszy występuje tutaj uosobienie idealnej miłości od samego początku. Oblubienica natomiast symbolizować ma ludzi.
Myśli teologiczne
Pieśń nad pieśniami uznawana będzie za jedną z najbardziej niezwykłych ksiąg, która znajduje się w biblijnym kanonie starego testamentu. Będzie tak przede wszystkim dlatego, że nie znajdziemy w niej żadnych wzmianek dotyczących Samego Boga, czy nawet religii. Jeśli odczytać ją dosłownie to wtedy stanowi ona liryczny poemat miłosny, a dokładniej mówiąc dialog pomiędzy Oblubienicą oraz Oblubieńcem. W czasie rozwoju analizy biblijnej zaczęły się jednak pojawiać teorie, że księga Salomona jest alegorycznym przedstawieniem boskiej miłości do narodu wybranego oraz o powrocie do łask ukazanych pod postacią Oblubienicy narody wybranego po wielu latach niewierności w stosunku do Stwórcy, który przybiera tutaj postać Oblubieńca.
Kanoniczność Pieśni
Pieśń nad Pieśniami to jedna z takich ksiąg, której obecność w Biblijnym kanonie będzie budziła często kontrowersje. Zarzucano jej przede wszystkim treść, której charakter całkowicie nie jest religijnym, brak konkretów jeśli chodzi o jej przesłanie oraz wpływy literatury babilońskiej oraz egipskiej na jej stworzenie. Charakter księgi sprawiał, że pewne z fragmentów traktowano tak dosłownie, że śpiewane były w szynkach oraz gospodach w starożytnym Izraelu. O kanoniczności tejże księgi ostatecznie zadecydował jednak synod, który miał miejsce w pierwszym wieku naszej ery.
Wykorzystanie Pieśni
W przypadku chrześcijaństwa Pieśń nad pieśniami będzie opisywała w sposób metaforyczny idealną boską miłość w stosunku do ludzi, co nadaje jej i jednocześnie uzasadnia konkretne miejsce w chrześcijańskiej tradycji. Bardzo często będzie cytowana, ze względu na jej poetykę oraz alegoryczność, co daje tak naprawdę bardzo szerokie pole interpretacyjne. W judaizmie natomiast księga ta będzie odgrywała ważną rolę podczas jednego z ważniejszych żydowskich świąt. Oprócz tego jest ona bardzo często analizowana i opisywana przez judaistycznych analityków starego testamentu. Oprócz tego bardzo dużą rolę odgrywać będzie pieśń ta w sztukach pięknych i w samej poezji, jako że jest to jedno z większych dziedzictw liryki hebrajskiej czasów starożytnych. Od dawna stanowiła inspirację artystów. Szerokie przykłady sztuki, które inspirowane są właśnie motywami księgi Salomona można będzie odnaleźć tak naprawdę wszędzie – każda z epok opracowywała muzycznie temat tejże pieśni, co czynili także najwybitniejsi kompozytorzy.