Św. Tomasz
Według większości źródeł święty Tomasz z Akwinu urodził się w pierwszej części wieku trzynastego, wiadoma jest jednak dokładnie data jego śmierci, był to siódmy marzec 1274 roku. Oprócz tego, że był on jednym z ważniejszych filozofów scholastycznych i teologów to dodatkowo należał do zakonu dominikanów. Był on oprócz tego jednym z najbardziej wybitnych myślicieli jeśli chodzi o ogół chrześcijańskich dziejów. Obecnie zaliczany jest do świętych w kościele katolickim, a z powodu, że jego filozofia została przyjęta na soborze trydenckim jako oficjalna w kościele mianowany został także doktorem kościoła katolickiego. Tomaszowi z Akwinu udało się przełożyć uniwersalistyczne poglądy antycznych filozofów na struktury religii chrześcijańskiej, mimo wszystko jednak wprowadza do jej kanonu szereg nowych pojęć, między innymi bytu, poznania, dowodu i wielu, wielu innych tym właśnie podobnych, które z filozofią tą bezpośrednio są związane. Przejmuje on przede wszystkim nauki Arystotelesa oraz wcześniejszych filozofów i ojców kościoła, zdecydowanie odrzuca jednak poglądy Platona dotyczące ludzkiej duszy.
Życiorys
Tomasz urodził się pomiędzy 1224, a 1225 rokiem w królestwie Neapolu w zamożnej rodzinie jako syn hrabiego. Oprócz tego jego wuj był jednym z opatów w zamożnym benedyktyńskim klasztorze umiejscowionym na Monte Cassino, gdzie Tomasz pobierał nauki od piątego roku życia. Rodzina wiązała z Tomaszem duże nadzieje, oczekiwano, że zostanie on następcą swojego wuja. W roku 1239 rozpoczyna on studia sztuk wyzwolonych na uniwersytecie w Neapolu, ale po pięciu latach porzuca zakon benedyktynów i łączy się z zakonem dominikanów. W drodze do Paryża zostaje uwięziony przez rodzinę, która chciała aby objął on wysokie stanowisko w hierarchii kościelnej, jednak mimo to wytrwał przy swoim zamiarze pozostania dominikaninem. Po uwolnieniu udaje się na studia do Paryża, następnie przenosi się na studia do kolonii, gdzie zostaje uczniem Alberta wielkiego. Od tego momentu rozpoczyna pisać swoje pierwsze prace, co jest możliwe też dzięki temu, że otrzymał stopień bakałarza biblijnego. Na życzenie papieża w latach sześćdziesiątych zestawia tak zwany złoty łańcuch do czterech kolejnych ewangelii. W latach sześćdziesiątych także rozpoczyna naukę w rzymskiej szkole dominikańskiej. W czasie tym pracuje także nad nowym dziełem o charakterze filozoficznym i jednocześnie teologicznym. Pisze on także wiele komentarzy do dzieł Arystotelesa, rozprawy dotyczące panowania i władzy oraz niedokończone streszczenie teologii. W trakcie pobytu w Rzymie odwiedza niejednokrotnie dwór papieski, gdzie ma możliwość zetknięcia się z jednymi z najważniejszych postaci w kościele w tymże okresie.
Poglądy filozoficzne
System filozoficzny, którym kierował się Tomasz będziemy mogli najkrócej scharakteryzować jako konsekwentne przystosowywanie się do klasycznych poglądów Arystotelesa i przystosowywanie do nich także klasycznej doktryny teologicznej, która występowała będzie w przypadku chrześcijaństwa. Tym także sposobem udaje się wprowadzić do katolickiej teologii takie pojęcia jak akt i możność, forma oraz materia, czy też zasad przyczynowego powiązania między sobą poszczególnych zdarzeń. Poznanie rozumiane jest w tym przypadku jako proces receptywny, a także miejsce ma wprowadzenie całkowicie nowych pojęć. Według świętego Tomasza nie jest bezpośrednio znany ludzkiemu umysłowi obraz stwórcy, ani także sama dusza, czy też inne z ogólnych i największych prawd. Człowiek w jego ujęciu rodził będzie się bez wiedzy i zdobywa ją z wiekiem w czasie swej egzystencji.
Rodzaje poznania
Tomasz z Akwinu wyróżniał dwa rodzaje poznania prawdy oraz zdobycia wiedzy, a mianowicie wiarę i rozum, które będą uzupełniały się wzajemnie w przypadku poszukiwania prawdy. Dziedzina wiedzy według Tomasza była bardzo rozległą, rozum będzie poznawał nie tylko rzeczy materialne, ale również boga, a oprócz tego jego istnienie, własności i sposób działania. Istnieją jednak prawdy, które dla rozumu są całkowicie niedostępne, między innymi te związane z trójcą świętą, grzechem pierworodnym, wcieleniem, stworzeniem świata. Wszystkie z tych elementów uznawać będziemy za prawdy wiary, które jedynie objawienie może ludziom udostępnić. Niektóre z prawd przekraczają rozum, jednak żadna z nich nie będzie się sprzeciwiała rozumowi. Nie może istnieć sprzeczność pomiędzy objawieniami a rozumowym myśleniem, podwójnej prawdy o tej samej rzeczy. Nie może tak być gdyż każda prawda, zarówno objawiona jak i naturalna pochodziła będzie od wspólnego źródła czyli od Boga. Prawda jaką zsyła Bóg na drodze łaski w kierunku ludzi, uzupełnia ale nie zmienia tej, która udostępniona jest na drodze przyrodzonej. Na tejże podstawie powstaje prosta koncepcja rozgraniczenia pomiędzy filozofią oraz teologią, na jaką wcześniejsza scholastyka nie umiała się zdobyć. Teologia budowana będzie bowiem na podstawie objawienia filozofia wyłącznie powstaje na zasadach rozumu. W momencie kiedy obie z nich traktują o tych samych prawach to i tak każda będzie robiła to inaczej widoczne są więc tutaj wyraźne różnice i potrzebne rzeczywiste rozgraniczenie co czyni święty Tomasz z Akwinu.
Metafizyka
Koncepcja bytu Arystotelesa zostaje przez świętego Tomasza wzbogacona o jeden z dodatkowych elementów, który określony został mianem istnienia. Obok złożenia z materii, która jest możnością i formy, która występuje jako akt, w bycie występuje jeszcze jedno złożenie o charakterze całkowicie innym, a mianowicie złożenie z istoty, która jest możnością i istnienia, które jest aktem. Istotą każdej rzeczy jest to, co wspólnie jej gatunkowi i zawarte w definicji jej poznania. Istota Boga jest taka, że implikuje poszczególnie istnienie.
Istnienie Boga
Istnienia Boga nie będziemy mogli zaliczyć do prawdy oczywistej, nie wymagającej dowodzenia, powoduje to, że potrzebny jest w tym przypadku dowód. Tomasz poprzez takowe stwierdzenie znajduje się wyraźnej opozycji do panującego przekonania, zrywał także z koncepcją Augustyna, dla którego stwórca był obecny w każdym miejscu, co było niezaprzeczalne. Istnienie Boga nie jest prawdą opierającą się na rozumowaniu poznawczym, nie wynika ani z pojęcia prawdy, ani z pojęcia doskonałego bytu. Zarówno w dowodzie wcześniejszych filozofów chrześcijańskich jak i kilku swoich własnych wcześniejszych przemyśleniach Tomasz zauważa błędy, przyznaje, że w momencie jeśli poznamy istotę Boga to od razu zrozumielibyśmy że istnieje naprawdę. Nie pozostaje więc nic innego jak oprzeć dowód istnienia na doświadczeniu.
Poglądy antropologiczne
Dzięki temu, że Tomasz przyjmuje koncepcję Arystotelesa uzyskuje filozoficzne podłoże, aby porzucić ustalenia Platona, że tylko dusza jest człowiekiem, a ciało jest nie częścią lecz narzędziem człowieka, swojego rodzaju pojemnikiem na duszę. Zdaniem Tomasza cielesność będzie również należała do jednego z elementów ludzkiej natury. Dusza, która jest formą materii wiąże się integralnie z ciałem, gdzie powiązanie te jest tak mocne, że w sensie właściwym o ciele człowieka będzie można mówić tylko jedyni w momencie kiedy człowiek żyje, dusza natomiast organizowała będzie całą materię.